13-go września obywatele Norwegii wybiorą swoich nowych reprezentantów do parlamentu. Wszystkie osoby posiadające norweski paszport, również te które niedawno zyskały obywatelstwo, mogą brać udział w wyborach parlamentarnych. W przeciwieństwie do wyborów lokalnych prawa głosu nie mają rezydenci, którzy mieszkają w Norwegii dłużej niż trzy lata.
Lewica, prawica, centrum
Na początku trzeba zaznaczyć, że pojęcia „lewica” i „prawica” nie są w pełni tożsame dla polskiej i norweskiej sceny politycznej. Na przykład norweska Socjalistyczna Partia Lewicy nie jest ideologicznym odpowiednikiem polskiej Wiosny Biedronia, a Partia Pracy ma niewiele wspólnego z Platformą Obywatelską. Należy pamiętać, że ugrupowania te działają w odmiennej rzeczywistości politycznej i choć mogą mieć pewne wspólne postulaty, błędem jest automatyczne przypisywanie im tych samych właściwości.
Dziś w norweskim parlamencie, czyli Stortingu, zasiadają przedstawiciele 9 partii politycznych.
Lewica to w Norwegii następujące partie: Lewicowa Partia Rødt, Socjalistyczna Partia Lewicy (Sosialistisk Venstreparti) oraz Partia Pracy (Arbeiderpartiet).
W centrum znajdują się: Norweska Partia Liberalna (Venstre), Zieloni (Miljøpartiet de Grønne) i Norweska Partia Centrum (Senterpartiet).
Prawe skrzydło norweskiej polityki tworzą natomiast obecnie partie: Prawica (Høyre), Partia Chrześcijańsko-Ludowa (Kristelig Folkeparti) i Partia Postępu (Fremskrittspartiet).
Co postulują norweskie partie w tej kampanii wyborczej? Poniżej najważniejsze punkty programów:
Prawica (inna nazwa: Norweska Partia Konserwatywna), Høyre (H)
Szefowa: Erna Solberg
Najważniejsze postulaty: wychodzenie z kryzysu spowodowanego pandemią poprzez wspieranie rynku pracy i włączenie jak największego odsetka mieszkańców w życie zawodowe; poprawienie jakości usług medycznych i zapewnienie lepszej dostępności do nich (krótsze kolejki do specjalistów); zapewnienie lepszej jakości nauczania w szkołach, przeciwdziałanie przerywaniu nauki przez uczniów szkół średnich.
Partia Pracy, Arbeiderpartiet (Ap)
Szef: Jonas Gahr Støre
Najważniejsze postulaty: zapewnienie pracy i dobrej płacy jak największej grupie osób; uczciwa płaca dla każdego bez względu na pochodzenie; państwo opiekuńcze, czyli między innymi tanie i dostępne usługi medyczne oraz bezpieczna szkoła; ochrona klimatu z jednoczesnym tworzeniem miejsc pracy w sektorze zielonej energii.
Zieloni, Miljøpartiet De Grønne (MDG)
Szefowa: Une Bastholm
Najważniejsze postulaty: zapewnienie dzieciom i kolejnym pokoleniom bezpiecznego życia poprzez inwestowanie w ochronę klimatu, stworzenie systemu, w którym wybieranie celów ekologicznych stanie się dla mieszkańców (w tym przedsiębiorców) tanie i łatwe, tańszy transport publiczny, tańsze owoce i warzywa, tańsza renowacja rzeczy używanych lub zepsutych; sprzeciw wobec każdej norweskiej partii, która postuluje dalsze poszukiwanie złóż ropy i gazu; zapewnienie każdemu członkowi społeczeństwa prawa do bycia sobą.
Partia Postępu, Fremskrittspartiet (Frp)
Szefowa: Sylvi Listhaug
Najważniejsze postulaty: budowa dróg i poprawa bezpieczeństwa na istniejących drogach, zmniejszenie opłat drogowych, budowa ścieżek rowerowych oraz nowych linii kolejowych, zmniejszenie opłat za bezpieczne samochody; zmodernizowanie szpitali, poprawienie jakości i dostępności opieki psychiatrycznej, zapewnienie Norwegii większej niezależności w dziedzinie ochrony zdrowia poprzez produkcję leków na terenie kraju; stworzenie polityki, która sprawi, iż każdy, kto przyjeżdża do Norwegii, będzie znał swoje prawa oraz obowiązki i stanie się pełnoprawnym członkiem społeczeństwa (np.; będzie uczył się języka norweskiego, zaakceptuje wartości demokratyczne, w tym wolność słowa i prawo do praktykowania religii).
Lewicowa Partia Rødt
Szef: Bjørnar Moxnes
Najważniejsze postulaty: zniwelowanie różnic, w tym ekonomicznych, między ludźmi; społeczeństwo zapewniające wszystkim równe szanse; bezpieczeństwo i sprawiedliwe zasady w każdym miejscu pracy; ochrona klimatu i natury w celu zapewnienia obywatelom lepszego życia.
Socjalistyczna Partia Lewicy, Sosialistisk Venstreparti (SV)
Szef: Audun Lysbakken
Najważniejsze postulaty: zniwelowanie różnic między grupami społecznymi; ochrona klimatu poprzez np. redukcję emisji CO2 o 70%; zapewnienie lepszej ochrony socjalnej (np. darmowe SFO i tańsze usługi dentystyczne); wyższe podatki dla osób dobrze zarabiających; zaprzestanie poszukiwań nowych złóż ropy, inwestowanie w zielone energie.
Norweska Partia Centrum, Senterpartiet (Sp)
Szef: Trygve Slagsvold Vedum
Najważniejsze postulaty: zapewnienie ludziom bezpiecznego i godnego życia tam, gdzie są, czyli na przykład dbałość o dostęp do przedszkoli, szkół, szpitali i usług na terenach odległych od największych miast; stworzenie całościowej polityki odpowiedniej tak samo dla miast i wsi; zabezpieczenie interesów norweskich producentów żywności (w tym norweskich rybaków); mniej importu żywności z odległych stron świata, gdzie nie gwarantuje się robotnikom ich praw.
Partia Chrześcijańsko-Ludowa, Kristelig Folkeparti (KrF)
Szef: Kjell Ingolf Ropstad
Najważniejsze postulaty: zapewnienie seniorom godnego życia i dobrej opieki, bowiem seniorzy są ważnym zasobem społeczeństwa; wspieranie rodzin w ich wyborach, bowiem rodziny same wiedzą, czego najbardziej im potrzeba (np.: bardziej elastyczne urlopy rodzicielskie oraz zasiłki związane z wychowaniem dziecka); pomoc dla rodziców samotnie wychowujących dzieci, dbałość o to, aby osoby niepełnosprawne były ważną i integralną częścią społeczeństwa.
Norweska Partia Liberalna, Venstre (V)
Szefowa: Guri Melby
Najważniejsze postulaty: walka z kryzysem klimatycznym miedzy innymi poprzez promowanie tanich rozwiązań ekonomicznych i czynienie drogimi tych rozwiązań, które są szkodliwe dla środowiska; zaprzestanie poszukiwań nowych złóż ropy; zapewnienie uczniom wysokiego poziomu nauczania, przeznaczanie środków na badania naukowe i nowe technologie, wspieranie przedsiębiorczości (w tym firm jednoosobowych).
nrk.no, klartale.no, NPORTAL.no
